Vanaf de 15e eeuw is hier al adellijke bewoning.
Nadat de laatste bewoner, jonkheer Duco Martena van Burmania Vegelin van Claerbergen in 1894 overleed, werd de vervallen state in 1899 afgebroken en vervangen door een “slot”. Als vervanger ontwierp architect W.C. de Groot een miniatuur-kasteeltje in neo-renaissancestijl, met de opvallende ‘sipel’, de ui-vormige dakbedekking van de toren.
Het landschapspark heeft de kenmerken van de Engelse landschapsstijl, met waterpartijen, reliëf en slingerende paden. Vele zeer oude bomen en lanen zorgen voor een mooi spel van licht en donker. Martenastate is een zeer rijke vindplek van stinzenplanten, een rijkdom met zestien soorten en veelal in grote omvang.
FLORON heeft Martenastate in 2019 uitgeroepen tot een van de mooiste stinzenplanten locaties in Nederland.
Het begint met veel sneeuwklokjes, maar ook de bonte krokus laat zich royaal zien. De holwortel bloeit bijna volledig in de roze kleur. De bostulp is ook volop aanwezig. Het lindelaantje met aan weerskanten een grote watergang is adembenemend met al zijn bloeiende Haarlems klokkenspel. Op de naastgelegen familiebegraafplaats met een grafheuvel uit 1809 staan massaal de gele anemonen te bloeien aan de voet van eeuwenoude beuken. Ook op het kerkhof van de nabijgelegen Nicolaaskerk bloeien er volop stinzenplanten.
Een wandeling maken op en rondom landgoed Martenastate in Koarnjum wordt steeds aantrekkelijker. Nadat het landschapspark in 2018 is uitgebreid met een bos en een singel, is eind 2020 de naastgelegen dorpsboerderij ‘Martena zathe’ en het volledige perceel in eigendom verkregen. De wandelmogelijkheden zijn hierdoor sterk toegenomen.
Tot het complex behoort ook een natuurkampeerterrein, B&B en kleinschalige horeca in de voormalige ‘Túnmanswente’.
